آکادمی سوئد در استکهلم در بيانيه ی خود به مناسبت اعلام نام برنده ی نوبل ادبيات، اهدای اين جايزه به يوسای ۷۴ ساله را به خاطر « تشر یح و نشان دادن ساختارهای قدرت و تصاويرشفاف و بی‌پرده‌ای که از مقاومت و شورش و شکست افراد در آثارش به به نما یش گذاشته شده اند»، اعلام کرد.
وارگاس یوسا در نیویورک از دریافت جایزه ادبی نوبل باخبر شد و "شادی و هیجان" خود را ابراز کرد. او در حال حاضر برای تدریس ادبیات در دانشگاه پرینستون در نیویورک اقامت دارد. او اعلام کرد که دهم دسامبر برای دریافت جایزه نوبل در استکهلم حضور خواهد یافت. ماریو وارگاس یوسا در سال ۱۹۳۶ در شهر آرکیپا در جنوب پرو به دنیا آمده است.
او در بوليوی و پرو درس خواند و پس از پايان تحصيلات به مدرسه نظامی در ليما، پايتخت پرو رفت. وارگاس يوسا سپس ليسانس ادبی گرفت و تحصيلات خود را در مادريد اسپانيا ادامه داد و موفق به دريافت مدرک دکترا شد.
وی سپس به پاريس رفت و در آن‌جا اقامت گزيد و در آن‌جا شغل‌های مختلفی را پيشه کرد از جمله مترجمی، معلم اسپانيايی، روزنامه‌نگار خبرگزاری فرانسه.
ماریو وارگاس یوسا تا کنون جوایز ادبی بسیاری برنده شده است . او از نیمه دهه ۱۹۶۰ از نویسندگان برجسته ی آمریکای لاتین به شمار می‌رود. دستمایه بیشتر کارهای وارگاس یوسا، مانند بیشتر نویسندگان آمریکای لاتین، تجارب تلخ دیکتاتوری در بستر تاریخ پرتحرک کشورهای آمریکای لاتین است. وارگاس یوسا به سبک واقعی و مستندگون می‌نویسد به گونه ای که برخی از رمان‌های او حالت گزارش‌های ژورنالیستی دارند.
در سال ۱۹۵۹ نخستين داستان‌های خود را با نام «سردسته‌ها» منتشر کرد اما با رمان شهر و سگها در سال 1963 فعالیت ادبی او اوج تازه ای گرفت سه سال بعد با رمان .«خانه سبز» شهرت او تثبیت شد. ارزش ادبی وارگاس يوسا با رمان «گفت‌وگو در کاتدرال» در سال ۱۹۶۹ افزايش يافت. «چه کسی پالمينو مولرو را کشت»، رمان ديگر وی در سال ۱۹۸۶ درباره خشونت سياسی در پرو نوشته شده است.
ماريو وارگاس يوسا، دوستی ديرينه‌ای با گابريل گارسيا مارکز نويسنده مشهور و برنده نوبل ادبيات در سال ۱۹۸۲ دارد. پیش از وارگاس یوسا چند نویسنده دیگر آمریکای لاتین جایزه ادبی نوبل را دریافت کرده‌اند. در سال ۱۹۸۲ گابریل گارسیا مارکز نویسنده نامدار کلمبیایی و در سال ۱۹۹۰ اوکتاویو پاز، نویسنده و شاعر مکزیکی، جایزه ادبی نوبل را دریافت کردند.
تاکنون چندين اثر از وارگاس يوسا به زبان فارسی ترجمه شده است از جمله «سردسته‌ها»، «سال‌های سگی»، «گفت‌وگو در کاتدرال» ، «جنگ آخرالزمان»، «مرگ در آند»، «سور بُز»، «چرا ادبيات؟ »
